Follow
Rusya’daki etkinliklerimizin ikinci gününde kara mayınları ile ilgili birçok laboratuar çalışması yapma fırsatı buldum.
Sevgili meslektaşım ve Çatlak Profesör J Andrey bana kara mayınlarının farklı ortamlarda spesifik koku hareketlerini ve bu hareketlerin köpekler tarafından algılanışını aktardı. Köpeklerle ilgili uygulama gizli olduğundan resim yasa bilgi paylaşmayacağım ancak laboratuar çalışmalarındaki tecrübeler önemli idi.
Soğuk savaşın ardından Rusya’da dünyaya entegre olma sürecine girmiş. Gerek ülkesi, gerekse vatandaşları için tehlikeli olan kara mayınları konusunda çalışmalar yapmış. Her ne kadar dünya üzerinde döşenen mayınların birçoğunun Sovyet Rusya zamanında döşendiğini bilsek de mayın arama konularında tecrübelerine gerçekten ihtiyacımız var.
Öncelikle çalışmamızda kara mayınlarını ikiye ayırdık. Anti personel ve anti tank ya da anti araç.
Daha önceki yazılarımda da belirttiğim üzere el yapımı terör amaçlı yerleştirilen patlayıcı düzeneklerini mayın olarak adlandırmak yanlış.
Bizim kast ettiğimiz belirli plan çerçevesinde yerleştirilen kara mayınları… Bildiğiniz gibi ülkemizin Suriye sınırı da soğuk savaş döneminde bu mayınlardan nasibini ne yazık ki almış bir bölge.
Kara mayınlarının yükseklik, ısı, rüzgar, basınç, mevsimlere bağlı hava şartları gibi bir çok farklı etki ile değişik koku karakteristikleri olduğunu ve bunların hareketliliğini anlamış bulunduk.
Aynı fabrikaya ait Afrika’da döşemen mayın ve Suriye sınırında döşenen mayın arasında aradan geçen yıllarda koku karakteristiği açısından ciddi farklılıkla bulunuyor. Bu da şu anlam geliyor; Afrika’da çıkan mayınlarda eğitilmiş köpeğin Türkiye’de hata yapma oranı çok yüksek.
Bununla birlikte zaman içerisinde mayınların içerisinde bulunan patlayıcılar giderek zayıflıyor. Bu durumu ağrı kesicilere benzetebiliriz; tarihi geçen bir ağrı kesici doğru şartlarda saklandıysa bile etken maddesi etkisini kaybediyor. Yani bir hap ile geçen baş ağrısı için eski 4 hap yetersiz olabiliyor. Eğer zaman içerisinde muhafaza şartlarında hata varsa oksitlenme, nemlenme, küflenme gibi nedenlerle ilaç hem etkisini kaybediyor. Üstelik derde deva olması gerekirken zehirleyebiliyor.
Mayınlar da döşendikleri tarihlerde söz gelimi 100 Barlık bir basınçla patlarken, her geçen yıl etkisini kaybediyor ve yıllar sonra 30 Barla patlar hale geliyor. Ancak unutmayalım halen öldürücü.
Aynı şekilde belirli bir hatta döşenseler de dış etkenlere bakıldığında aynı dönemde döşenmiş olsalar dahi, bir tepenin kuzeyine bakan mayın ile güneyine bakan mayın arasında bile koku spektrumunda ciddi değişiklikler olduğu anlaşılıyor.
Mayının düzeneğine gelince… TNT, tetril ve ateşleyiciden mürekkep bu ölüm tuzaklarının mantığı ateşleyicinin tetrili patlatması, tetirilin de TNT’yi patlayacak kıvama getirmesi üzerine kurulu. Ve bu patlamalar ne yazık ki göz açıp kapayıncaya kadar oluyor.
KAÇAKÇI-TERÖRİST İŞBİRLİĞİ
Edinilen bilgilere göre sınırı kullanan kaçakçılar mayınlı bölgede artık yer yüzüne kendiliğinden çıkan veya bizat çıkardıkları mayınları toplayarak, terör gruplarına serbest geçiş için bir nevi haraç olarak veriyorlar. Terör grupları da bu mayınları patlama düzeneklerindeki küçük uyarlamalarda güvenlik güçlerine yaptıkları saldırılarda kullanıyor.
Aynı mayınlar güvenlik güçleri tarafından yapılan operasyonlarda patlamayan mühimmata da entegre edilerek kullanılabiliyor.
Yani kaçakçınız, mayınınız varsa teröristiniz güçlü demek, bir de nokta operasyonu yerine dağı taşı bombalıyorsanız… Bilmem bu hikaye size tanıdık geldi mi ?
Köpeklere mayınların içerdiği madelerin öğretilmesi esnasında katkı maddeleri de öğretiliyor. Mayının toprak altı yada üzerindeki uzun bekleme süresinde bazı maddeler kokusunu yavaş yavaş yitirirken, bazı maddeler ise ağır ağır yitiriyor ve başlangıçtaki koku spektrumu ilerleyen yıllarla değişiyor.
Bu sebeple Rus kinolog meslektaşlarım ve bilim rus adamları ( hayret İsviçreli bilim adamları değil 🙂 ) hararetli bir çalışma yapmışlar.
Kokusu en az kaybolan içeriği yapay olarak üretmişler ve köpekleri onunla çalıştırmaya başlamışlar. Yani kısaca hep taze kalan kokuyu köpeğe öğretiyorar. Bu durum köpeğin hata payını da azaltıyor.
MAYINSIZ, SiLAHSIZ, BOMBASIZ, SAVAŞSIZ, UYUŞTURUCUSUZ BİR DÜNYA TEMENNİ EDERKEN ;
BUNLARA KARŞI DA EN ÜST DÜZEYDE HAZIR OLMAMIZ GEREKTİĞİNİ
BİR KEZ DAHA HATIRLATARAK, RUS MESLEK TAŞLARIMA BU DAVETLERİ VE VERDİKLERİ BİLGİLERDEN ÖTÜRÜ ÇOK ÇOK TEŞEKKÜR EDERİM.
