Follow
Euro Forensics 2013 te köpeklerin adli hizmetlerde kullanımı ile ilgili bir sunum yaptığımızdan bahsetmiş, kısaca bazı başlıkları da belirtmiştim.
Bu yazımda bu başlıkları briaz daha açmak ve bir miktar daha bilgi vermek istiyorum.
İnsanlar huzur aradıklarında ilk akıllarına gelen “güvenlik” tir. Yani toplumların huzurundan bahsedeceksek, güvenlik hizmetlerinin önemini tekrar tekrar belirtmemize gerek yok.
Ancak güvenlik uygulamalarının insan hakları ve özgürlük çizgisini zorlamaması geretiğini özellilke belirtmek isterim.
Alınan tüm güvenlik önlemlerine rağmen suçlar halen işlenmeye devam etmektedir ki suç insanlık tarihi kadar eskidir. Suç Toplumsal düzenin bir nevi virüsü gibidir.
Suç işlendikten sonra , suçluların yakalanması ve adalate teslim edilmesi süreci toplumsal huzur için güvenliğin sağlanması akdar önemlidir. Zira işlenen bir suçun ardından suçlunun yakalanamaması, adalete teslim edilememesi de oldukça önemli bir “huzursuzluk kaynağıdır.
pek tabi yakalanan suçluların toplumsal vicdan ve hukuk sistemi çerçevesinde cezalandırılmalarıda toplumsal huzurun bir parametresidir.
Modern toplumlarda bir suç işlendikten sonra adli güvenlik birimleri deillerden suçluya doğru hızla hareket etmek isterler, ülkemizde bu konuda son dönemlerde atılan teknolojik adımlar gerçekten takdire şayandır. Ancak bir çom batı devletlerinde kullanılan K9 ların ülkemizde yeteri kadar kullanılmadığını görüyoruz.
Adli Hizemtlerde kullanılan K9 lar köpeklerin insana nazaran üstün olan koku duyularının kullanılması ile görev yapmaktadırlar.
Yapılan araştırmalar köpeklerin koku alma özelliklerinin insanlardan kat be kat fazla olduğunu göstermiş, eğitim tekniklerinin gelişmesi ile de k9 ların kullanım alanları artmıştır.
Bu bağlamda K9 lar suç işlendikten sonra suç delilleri ve suçluların bulunmasında önemli rol oynayabilirler.
En basiti ile bir çok avrupa ülkesinde devriye köpekleri ateşli silahlara ait kovanları bulabilmek için eğitilmişlerdir. Düşünün kanunsuz bir silah kullanımının ardından kovanların hızlıca bulunması suçluya ulaşma konusunda kriminal labaratuvar çalışanlarına ne kadar çok yardımcı olacaktır.
Adli hizmetlerde kullanabilecek köpekleri şimdilik şu şekilde sıralayabiliriz. Tabii ki kullanım alanı bu başlıklarla sınırlı değildir.
1-) İztakibi Köpekleri – Tracking Dogs
Kayıp yada kaçakların yürürken ayaklarının yere teması ile oluşan zilerin köpek tarafından takibini içerir. Bu izler yumuşak zeminlerde gözle görülebildiği gibi , sert zeminlerde izler görülmeyebilir. Ancak köpeğin gözle görülmese dahi bu izleri bulabilmesi adli birimlere fikir verebilir. örnek alınmasını sağlayabilir.
İzinin takip edildiği kişi hakkında köpeğin koklama şekline bakılarak yaş ,yaralı olma, cinsiyet gibi detaylar konusunda bilgi sahibi olunabilir.
2-) Koku Takibi Köpekleri- Men-trailing Dogs
Son bir kaç yılda köpekler insanların sadece ayaklarının izlerini bulmak için değil, gittikleri güzergahta havada asılı kalan veya güzergah üzerinde kokularının yapıştığı nesneleri koklayarak bulmaktadırlar.
Bu konuda özellikl KOCHER ( Kevin John Kocher) metodu ile tüm dünyaya yayılan eğitim sistemi , giderek yaygınlaşmaya başlamıştır. İz takibinize nazaran daha hızlı hareket eden köpekler bir araç içinde veya arkasında dahi koku takibi becerisine sahip olabilmektedirler.
3-) Ceset Arama Köpekleri- Cadaver Dogs
Ceset arama köpekleri kriminal anlamda oldukça önemli bir branş olmasına rağmen halen bu konuda yüksek ihtiyaç sahibi bir durumda olmamıza rağmen ne yazık ki yeteri kadar gelişmiş bir branş değildir.
Ceset arama köpekleri sadece ceset değil ceset parçaları , daha önce ceset taşınmış veya cesetin temas ettiği alanları, cisimleri veya yerleri de tespit edebilirler.
Bu sebeple ceset arama köpğekleri cinayet suçları sonrası kullanılabilme açısından da oldukça önemlidir.,
Bu tip eğitimli köpekler sel, deprem, toprak kayması sonucu hayatını kaybetmiş kişilerin bulunmasında, toplu mezarlerın yerinin tespitinde ve benzeri bir çok konuda kullanılabilir
4-) DNA Köpekleri- DNA Dogs
Dna köpekleri ceset arama köpekleri gibi suçluya ulaşma konusunda farklı bir kullanım alanına sahiptirler, insana ait sıvıların bulunmasında kullanılarak, ortamda bulunan insanalrın bu sıvılardan alınan örneklerle dna larının laınması yöntemi ile tespit edilmesini sağlarlar. kan, tükrük, adet, idrar dışkı, sperm gibi farklı bir çok konuda arama yapabilirler.
Dna köpekleri özellikle terörist harekliliğin olduğu dağlık alanlarda yaptıkları tespitlerle bir dna hareketlilik haritası çıkarılmasının sağlamasında fayda gösterebilir.
Arama yaptıkları özellikle açık alanda elde ettikleri bulgular suçluya ulaşmada önemli deiller elde edilmesini sağlayabilir.
5-) Koku Teşhis Köpekleri- Scent Identification Dogs
bazı avrupa ülkelerinde suç mahallinden alınan kokuların bir koku bankasında saklanmaktadırlar. Suç mahallinden alınan koku ile şüphelilerden alınan kokunun eşleştirilmesinin hedeflendiği bu branşta , koku teşjhis köpekleri soruşturmayı yürüten saha ekiplerine fikir verebilmektedir.
